Amonyak

Genelmekanik, ansiklopedi

---

AMONYAK ( NH3  )

Amonyak, formülü NH₃ olan; azot atomu ve hidrojen atomundan oluşan renksiz , keskin ve hoş olmayan kokuya sahip bir gaz bileşiğidir. OH^– iyonu içermediği halde suda zayıf baz özelliği gösterir. Bir amonyak molekülü, bir azot ve üç hidrojen atomundan oluşur.

Kimyasal Yapısı³

Amonyak, kovalent bağlı (ametal + ametal) bir bileşiktir. Molekülleri polar olduğundan su içinde yüksek oranda çözünür. Amonyak molekülleri kendi aralarında olduğu gibi su molekülleri ile de zayıf hidrojen bağı oluşturur. Bu nedenle suda çözünür.

1. Yaptığı bileşikte, sp³ hibritleşmesi yapmıştır.
2. Bağ yapmamış bir çift elektronu olduğundan molekül şekli üçgen piramittir, bu yüzden polar bir moleküldür.
3. Gazlaşma gizli ısısı çok yüksektir, bu nedenle sanayi tesislerinde soğutucu madde olarak da kullanılır.

Çözünürlük

1. Oda koşullarında doymuş amonyak çözeltisi %34’lük olup, yoğunluğu 0,88 g/ml’dir.
2. 1 atm basınç ve 0 °C de 1300 litre, 1 atm basınç ve 20 °C de 700 litre amonyak çözünür.
3. 1 atm basınçta kaynama noktası -33,33 °C (239,82 K) dir. -77,73 °C (195,42 K) donduğundan, oda koşullarında gaz halinde bulunur.

Tarihi ve Bulunuşu

İsmin kökeni Eski Mısır’a dayanır. Amon tapınağını ısıtmada kullanılan deve tezeklerinden çıkan gazlardan, tapınağın duvarlarında, tavanında sofra tuzu gibi beyaz kristaller halindeki amonyum klorür yani nişadır birikmiştir. Buna da o dönemde “Amon’un Tuzu” denilmiş.

Kullanım Alanları

Amonyak, gübre, ilaç, boya, parfüm gibi maddelerin sentezlenmesinde ilk aşamada kullanılmaktadır. Amonyak canlılar için zehirli bir maddedir, kullanılırken dikkat edilmesi gerekir. Piyasada amonyak adı altında satılan maddeler amonyağın sulu çözeltisi olan Amonyum Hidroksit tir.

1. Boyalarda
2. Parfümlerde
3. Temizlik malzemelerinde
4. Patlayıcılarda
5. Gübre yapımında
6. Sanayide
7. Nitrik asitin üretiminde
8. Ürede
9. Plastiklerde