Plastik

13 Aralık 201814 Ekim 2019 Ersen Çatak

Genelmekanik, ansiklopedi

Plastik; karbon (C), hidrojen (H), oksijen (O), azot (N) ve diğer organik ya da inorganik elementlerin oluşturduğu monomer adı verilen; basit yapıdaki moleküllü gruplardaki bağın koparılarak polimer adı verilen uzun ve zincirli bir yapıya dönüştürülmesi ile elde edilen malzemelere verilen genel isimdir.

Bunlara örnek olarak; Etilen bir monomerdir. Bu monomerden oluşturulan polietilen ise bir polimerdir. Polietilen en sık kullanılan plastiklerin başında gelir.

Adından da anlaşılacağı gibi plastikler doğada hazır bulunmaz, doğadaki elementlerin insan tarafından kimyasal yapıları değiştirilerek elde edilir. Elde etmek için belirli bir sıcaklık ve basınç altında, katalizör kullanılarak monomerlerin reaksiyona sokulması gerekir. Plastik ilk üretildiğinde toz, reçine veya granül hâlde olabilir. plastikler genel olarak petrol rafinerilerinde kullanılan ham petrolün işlenmesi sonucu arta kalan atık maddelerden elde edilir. Yapılan araştırmalar sonucunda yeryüzündeki petrolün sadece %4’lük bir kısmı plastik üretimi için kullanıldığı bilinmektedir.

Dünya da En Fazla Kullanılan Plastik Türleri

Polietilen (Polyethylene) (PE): Geniş bir kullanım alanı vardır.
Polipropilen (Polypropylene) (PP): Yaygın kullanılan plastiklerdendir. Otomobil yan sanayinde, bahçe mobilyalarında vb. yerlerde kullanılır.
Polistiren (Polystyrene) (PS): Paketleme, elektronik ve beyaz eşyaların plastik kısımları vb. kullanım alanları vardır.
Polietilen tereftalat (Polyethylene terephthalate) (PETE): Pet şişe ismi bu malzemeden gelmektedir.
Polyamid (Polyamide) (PA) (Nylon): Fiber, diş fırçası kılları, misina vb. kullanım alanları vardır.
Polyester (Polyester): Tekstilde kullanımı yaygındır.
Polivinil klorür (Polyvinyl chloride) (PVC): Boru, profil vb. imalatında kullanılır.
Polikarbonat (Polycarbonate) (PC): CD, gözlük vb. imalatında kullanılır. Alevi iletmeme ve kendini söndürme özelliğine sahiptir.
Akrilonitril bütadien stiren (Acrylonitrile butadiene styrene) (ABS): Elektronik aletlerin plastik aksamında yaygın olarak kullanılır.
Poliviniliden klorür (Polyvinylidene chloride) (PVDC) (Saran): Yiyecek paketlemede kullanılır.